ΒΙΟΜΕ: Αυτοδιαχείριση μετ΄ εμποδίων

της Ντίνα Ιωακειμίδου, από το περιοδικό Unfollow

Δημοσιεύτηκε στις 17/12/2013

 

«Αν δεν μπορείτε εσείς, μπορούμε εμείς» δήλωσαν οι 38 εργαζόμενοι της Βιομηχανικής Μεταλλευτικής (ΒΙΟΜΕ), όταν η οικογένεια Φιλίππου, ιδιοκτήτες του ομίλου Φίλκεραμ Johnson, του οποίου η ΒΙΟΜΕ αποτελούσε θυγατρική εταιρία, υπέβαλαν αίτηση πτώχευσης τον Ιούλιο του 2011. «Μπορούμε εμείς να επαναλειτουργήσουμε με αυτοδιαχείριση το εργοστάσιο» είπαν. Και το έπραξαν: Στις 12 Φεβρουαρίου του 2013 οι εργαζόμενοι ανοίγουν την πύλη του εργοστασίου που έως το 2008 εμφάνιζε κέρδη, ενώ το 2009 εμφανίζει για πρώτη φορά ζημιές ύψους 300.000 ευρώ, λόγω της μεταφοράς ενός ποσού 2.700.000 από τη θυγατρική στη μητρική εταιρεία…

 

 

Η χθεσινή μέρα, Δευτέρα 16 Δεκεμβρίου, αφιερώθηκε στον αγώνα των εργαζομένων στη ΒΙΟΜΕ. Στο πλαίσιο αυτό, το απόγευμα της ίδιας ημέρας πραγματοποιήθηκε στο Πολυτεχνείο συζήτηση για τη ΒΙΟΜΕ, στην οποία συμμετείχαν εργαζόμενοι, αυτοδιαχειριζόμενοι χώροι,στέκια και συλλογικότητες, που αυτή την περίοδο των δυο ετών έδειξαν έμπρακτά την αλληλεγγύη τους.

Όπως έγραφε το UNFOLLOW ήδη από τον περασμένο Μάρτιο, στο εκτενές μας ρεπορτάζ για τη ΒΙΟΜΕ, στο τεύχος 15, το κίνημα αλληλεγγύης που αναπτύχθηκε διαδραμάτισε καταλυτικό ρόλο στην επίτευξη του στόχου των εργαζομένων. Από τη συγκέντρωση τροφίμων, τη διοργάνωση ενημερωτικών εκδηλώσεων και συναυλιών οικονομικής ενίσχυσης έως τις δυναμικές πορείες υποστήριξης, η πρωτοβουλία βρίσκεται στο πλευρό των εργαζομένων, δηλώνοντας το παρών σε κάθε βήμα του αγώνα τους. Το κίνημα εξαπλώνεται διεθνώς, καθώς επιτροπές αλληλεγγύης δημιουργούνται σε Αμερική, Αργεντινή, Αυστραλία, Αυστρία, Δανία, Πολωνία.

Στο ιδιωτικό συμφωνητικό των εργαζομένων της ΒΙΟΜΕ σημειώνεται ότι αναλαμβάνουν «τη λειτουργία του εργοστασίου με όρους πλήρους αυτοδιεύθυνσης και εργατικού ελέγχου». Σήμερα η ΒΙΟΜΕ παράγει φυσικά καθαριστικά με βάση το σαπούνι και το ξύδι, ενώ τα δίκτυα αλληλεγγύης συνιστούν το δίκτυο διανομής των προϊόντων τους.

Ωστόσο η υλοποίηση του αυτοδιαχειριστικού οράματος συναντά πολλά εμπόδια, πέρα από τις τρικλοποδιές της οικογένειας Φιλίππου. Έτσι, ζητήματα που χρήζουν άμεσης επίλυσης, μεταξύ άλλων, είναι και η απόκτηση νομικής βάσης του εγχειρήματος που θα τους επιτρέψει την έξοδο τους στην αγορά. Για τον λόγο αυτό, όπως δήλωσε στο UNFOLLOW ο πρόεδρος των εργαζομένων Μάκης Αναγνώστου, έχει προγραμματιστεί για σήμερα νέο ραντεβού με την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εργασίας, αυτή τη φορά  με τον Υφυπουργό Εργασίας Βασίλη Κεγκέρογλου.

Με αφορμή μάλιστα το παράδειγμα της ΒΙΟΜΕ, διεξάγεται γενικότερη συζήτηση ως προς τις δυνατότητες και τις προοπτικές παρόμοιων εγχειρημάτων. Και εν προκειμένω δεν αφορά μόνο την αναμενόμενη εργοδοτική αντίδραση αλλά και την κριτική εξ αριστερών που αφορά στη δυνατότητα αυτοδιαχειριστικών εγχειρημάτων εντός του καπιταλιστικού συστήματος. «Δυστυχώς δεχόμαστε χτυπήματα και από τα αριστερά» δηλώνει στο UNFOLLOW ο κ. Αναγνώστου. «Η ΚΟΜΕΠ στο 5ο τεύχος της αφιέρωσε 36 σελίδες «Για τη λεγόμενη αυτοδιαχείριση των εργοστασίων- Η περίπτωση της ΒΙΟΜΕ” καταδικάζοντας μας επί της ουσίας. Η εμπειρία της Αργεντινής είναι σημαντική καθώς οι συνάδελφοι μας μάς μεταφέρουν ότι ακόμη και με αρνητικούς ισολογισμούς τα εργοστάσια δεν κλείνουν υπό το φόβο της κατάληψής τους εκ μέρους των εργαζομένων. Ίσως θα πρέπει να αντιληφθεί η ελληνική αριστερά ότι δεν υπάρχει άλλη επιλογή, πρέπει να γίνουμε επιθετικοί» καταλήγει ο κ. Αναγνώστου.

Και όλη αυτή η συζήτηση διεξάγεται την ώρα που το 30% και πλέον του ενεργού πληθυσμού έχει οδηγηθεί στην ανεργία. Ίσως η δημιουργία αυτοδιαχειριζόμενων επιχειρήσεων να συνιστά μονόδρομο. Και αυτό καθώς μπορεί να αποτελέσει χειροπιαστή απάντηση στο μείζον ζήτημα της ανεργίας, αναλαμβάνοντας παράλληλα σημαντικό ρόλο ως προς την κατεύθυνση της παραγωγικής ανασυγκρότησης και της ανάδειξης των συλλογικοτήτων στους εργασιακούς χώρους. Τα ερωτήματα που τίθενται από την Επιτροπή Αλληλεγγύης είναι καίρια και χρήζουν απάντησης: «Κάποιοι λένε πως το να πάρουν οι εργάτες τα εργοστάσια στα χέρια τους τούς μετατρέπει σε καπιταλιστές. Τους ρωτάμε: Είναι καπιταλισμός η εργασία χωρίς αφεντικό, διεύθυνση και ιεραρχία; Είναι καπιταλισμός η εργασία στην οποία το κέρδος δεν γίνεται αυτοσκοπός αλλά και το ότι στην πιθανότητα πλεονάσματος, μέρος αυτού θα διατίθεται για την ενίσχυση ανάλογων αυτοοργανωμένων εγχειρημάτων; Είναι καπιταλισμός η λειτουργία του εργοστασίου να έχει ανώτερο όργανο τη γενική συνέλευση των εργατών;»