Αυτοοργάνωση

άρθρο της Ντίνας Δασκαλοπούλου στην Εφημερίδα των Συντακτών

 Αυτήν την επένδυση τη θέλει η κυβέρνηση;

Oι εργαζόμενοι της ΒΙΟ.ΜΕ. πήραν την εταιρεία στα χέρια τους και θέλουν να την ξαναλειτουργήσουν. Το υπουργείο Εργασίας τούς προσφέρει… κατανόηση αλλά δεν απαντά στο αίτημα τους

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ Της απεσταλμένης μας Ντίνας Δασκαλοπούλου, φωτογραφίες: Γιώργος Κωνσταντινίδης

«Ούτε που είχα ξανακούσει τη λέξη “αυτοδιαχείριση” στη ζωή μου. Τα έφερε όμως έτσι η τύχη που όχι μόνο την έμαθα, αλλά μπήκα μέσα από τους πρώτους». Ο Γιάννης Θεοδωρακόπουλος στα 55 του χρόνια –πριν 22 μήνες ακριβώς- είδε τη ζωή του να τινάζεται στον αέρα: το αφεντικό της Βιομηχανικής Μεταλλευτικής, της εταιρείας στην οποία ο Γιάννης εργαζόταν επί μία 7ετία, εγκατέλειψε την εταιρεία του, αφού τη βούλιαξε στα χρέη.

Είναι χιλιάδες οι εταιρείες που ακολούθησαν τον δρόμο της ΒΙΟ.ΜΕ.: μια ωραία πρωία –κι ενώ τις περισσότερες φορές τα κέρδη έχουν εξαχθεί στο εξωτερικό- οι εργαζόμενοι βρίσκονται να διεκδικούν δεδουλευμένα από επιχειρηματικά κουφάρια. Είναι ελάχιστοι οι εργαζόμενοι όμως που ακολούθησαν τον δρόμο των εργατών από τη Θεσσαλονίκη: αφού εξάντλησαν κάθε προσπάθεια διαλόγου με την εργοδοσία κι αφού δεν εισακούσθηκε καμία από τις προτάσεις τους, αποφάσισαν να αναλάβουν οι ίδιοι τη λειτουργία του εργοστασίου.

Πριν από ένα χρόνο ακριβώς το σύνθημα «αφού δεν θέλετε εσείς, μπορούμε εμείς» άρχισε να ακούγεται σε κάθε γωνιά της Ελλάδας. Οι εργάτες αγκαλιάστηκαν από ένα κίνημα αλληλεγγύης που έφτασε μέχρι το εξωτερικό και κατέθεσαν τη δική τους πρόταση για την επαναλειτουργία της ΒΙΟ.ΜΕ. «Κάναμε υπομονή ένα χρόνο και μέσα από τις γενικές μας συνελεύσεις άρχισε να ζυμώνεται αυτή η ιδέα. Οι αλληλέγγυοι μας έφεραν σε επαφή με τους εργάτες της Αργεντινής που αντιμετώπισαν την ίδια κατάσταση και πήραν τα εργοστάσια στα χέρια τους μαζικά», μας λέει ο 43χρονος Δημήτρης Κουματσούλης. «Μας άνοιξαν ορίζοντες, μάθαμε πράγματα που αγνοούσαμε. Μετά ήρθε εδώ ο Ερνέστο Λάλο, μια εμβληματική μορφή των αργεντίνικων καταλήψεων. Μας είπε τα εύκολα, μας προετοίμασε για τα δύσκολα. Αυτό που καταλάβαμε στα σίγουρα είναι πως ο μόνος δρόμος για να μη γυρνάμε άνεργοι και με σκυμμένο το κεφάλι στις οικογένειές μας είναι να πάρουμε την παραγωγή στα χέρια μας».

«Δούλευα εδώ 22 χρόνια, είμαι ο παλιότερος. Μου άρεσε πάντα να διαβάζω και ήξερα πολλά για τα αυτοδιαχειριζόμενα εργοστάσια, αλλά ούτε που το φανταζόμουν πως μια μέρα θα ζούσα το ίδιο πράγμα. Δεν φαντάζεσαι πόσα πράγματα μάθαμε όλοι και πόσο άλλαξε η ζωή μας μέσα από αυτή τη διαδικασία», λέει ο 46χρονος Δημήτρης Μόκας. «Από απλοί εργάτες, μάθαμε πτωχευτικό δίκαιο, μάθαμε να διαβάζουμε ισολογισμούς, μάθαμε να μιλάμε σε συνελεύσεις, μάθαμε να φτιάχνουμε επιχειρησιακά σχέδια».

Η συνέλευση των εργατών είναι καθημερινή κι εκεί συζητιούνται όλα τα θέματα. Εχουν αποφασίσει πως θα παίρνουν όλοι τους ίδιους μισθούς, ανεξαρτήτως θέσης εργασίας, και στον συνεταιρισμό που σκοπεύουν να φτιάξουν θα έχει ο καθένας τους από μία μετοχή. Είναι πανέτοιμοι να ξεκινήσουν την παραγωγική διαδικασία, αρκεί το κράτος να τους ικανοποιήσει ένα αυτονόητο, αλλά εξαιρετικά δύσκολο αίτημα: ζητούν τα χρέη που δημιούργησαν τα αφεντικά τους να βαραίνουν τους μετόχους της εταιρείας και η ΒΙΟ.ΜΕ. να λειτουργήσει ελεύθερη βαρών. Εχουν πραγματοποιήσει δύο συναντήσεις με την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εργασίας, όπου εισέπραξαν αμέριστη κατανόηση και συμπάθεια, αλλά καμία δέσμευση για ικανοποίηση του αιτήματός τους.

Αν το αίτημά τους δεν ικανοποιηθεί, η εταιρεία δεν θα μπορέσει να επανεκκινήσει, αφού θα είναι υπερχρεωμένη. Οσον αφορά το κεφάλαιο έναρξης, οι εργαζόμενοι θα εκπλειστηριάσουν την υπάρχουσα παραγωγή που βρίσκεται στις αποθήκες (έχουν κερδίσει ασφαλιστικά μέτρα) και θα διεκδικήσουν το 1,6 εκατ. ευρώ που χρωστάει η μητρική Filkeram Jonhson στη ΒΙΟ.ΜΕ. Τέλος, ζητούν να ενταχθούν σε επιδοτούμενα προγράμματα.

Πόσο εφικτό είναι η τρόικα εσωτερικού να νομοθετήσει υπέρ των εργαζομένων; Στην Αργεντινή για να αλλάξει η νομοθεσία χρειάστηκε να διώξει ο λαός τους μνημονιακούς πολιτικούς νύχτα, με τα ελικόπτερα. Οι εργάτες είναι αισιόδοξοι: «Δεν έχουν άλλη λύση, θα το κάνουν», λέει ο 49χρονος Φίλιππος Χαρίδης. «Από εργοστάσια κουφάρια δεν θα εισπράττουν φόρους και ασφαλιστικές εισφορές από πουθενά. Εμείς κάνουμε έναν αγώνα όχι μόνο για τους εαυτούς μας και τις οικογένειές μας, αλλά για την τάξη μας. Θα αγωνιζόμαστε μέχρι να κερδίσουμε ή να πέσουμε όλοι μαζί».



Στο πλευρό τους ο Αλέξης Τσίπρας

Την αμέριστη συμπαράσταση του ΣΥΡΙΖΑ «στην ταξική μάχη» που δίνουν οι εργαζόμενοι στη ΒΙΟ.ΜΕ. εξέφρασε χθες ο Αλέξης Τσίπρας, που ξεναγήθηκε στους χώρους του εργοστασίου. Ο πρόεδρος της αξιωματικής αντιπολίτευσης αναφέρθηκε στο παράδειγμα της Αργεντινής, όπου τα συνεργατικά εγχειρήματα -μεταξύ άλλων- κατάφεραν να ρίξουν την ανεργία από το 24% στο 6% μέσα σε μόλις 6 χρόνια.


Ο Αλέξης Τσίπρας ήταν ιδιαίτερα οξύς αναφερόμενος στο ισχύον θεσμικό πλαίσιο και το πτωχευτικό δίκαιο που «δίνουν τη δυνατότητα στους ιδιοκτήτες να βγάζουν τα συσσωρευμένα κέρδη των προηγούμενων ετών έξω από τις επιχειρήσεις και να τα φορτώνουν στους εργαζόμενους και στα ασφαλιστικά ταμεία σε εκατοντάδες και χιλιάδες περιπτώσεις στην Ελλάδα αφήνοντας “στον άσο” τους εργαζόμενους». Παρ” όλη την αναμενόμενη «αντίθεση των φονταμελιστών του νεοφιλελευθερσμού», όπως χαρακτήρισε τους κυβερνώντες, ο Αλ. Τσίπρας δεσμεύτηκε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα φέρει στη Βουλή σχέδιο νόμου που θα δίνει κίνητρα σε συνεταιρισμούς εργαζομένων και θα αλλάξει ριζικά το πτωχευτικό δίκαιο ούτως ώστε να δεσμεύει και την προσωπική περιουσία των εργοδοτών που παίρνουν τα κέρδη και αφήνουν τα χρέη στους εργαζόμενους.